Fólk í skuldasúpu

Á síðustu árum hefur fjöldi fólks haft það verulega slæmt fjárhagslega. Komið er upp ástand að börn eru farið að líða fyrir það að foreldrar eða foreldri hefur ekki efni á að leyfa þeim hluti sem annars væru sjálfsagðir. Hvers vegna þurfti að gera einhverja allsherjar skuldaleiðréttingu, ég skil það ekki. Við látum alltaf ákvarðanir stjórnvalda stjórnast af múgæsing. Síðasti múgæsingurinn er þetta með að stoppa uppboð sem er hið besta mál en hver er tilgangurinn? Hvert þessara mála hlýtur að vera að búið að fara í gegnum ferli þar sem búið er að ræða hvað hægt sé að gera. Trúlega hefur ekkert verið hægt að gera sem lög segja til um og nú er þessu frestað og hvað svo? Á þetta blessaða fólk að þola það svo einu sinni enn að bíða eftir því að verði selt ofanaf þeim. Vita stjórnvöld ekki hvað það er erfitt fyrir sál og líkama að standa í svona málum.

Af hverju er ekki sest niður með þessu fólk og málið klárað. Af hverju þurfum við alltaf að vera að reyna að búa til einhverja allherjarlausn sem hentar öllum þegar við vitum að það er ekki hægt. Fólk er í svo misjöfnum aðstæðum. Fólk er að kygna undan þessu eilífa fjármálaveseni. Það snýst allt um það í þjóðfélaginu í dag. Maður er alltaf að bíða eftir einhverju. Niðurfærslu lána, verðbólgunni er hún að aukast og hækkar þá lánið uppúr öllu valdi, er að koma önnur kreppa og missi ég þá vinnuna eða íbúðina? Er þessi ríkisstjórn að vinna bara fyrir þessa ríku og á ég þá eftir að tapa ennþá meiru? Allt eru þetta spurningar sem er verið að spyrja alla daga í fjölmiðlum eða bloggi eins og hjá mér eða á facebook. 

Nýjasta dæmið er Sigrún sem kom fram af miklum dugnaði og sagði frá sínum samskiptum við Umboðsmann skuldara. Ég skil svo vel hvað hún er að fara í gegnum , hvað þetta er erfitt, en ég er bara ekki að skilja hvernig er hægt að henda fólki bara út á Guð og gaddinn þegar það er í vandræðum. Ég veit ekkert af hverju henni var ætlað að safna yfir 100.000 kr á mánuði með þrjú börn á kennaralaunum eða af hverju hún fékk ekki lausn sinna mála og var  bara sagt að af því að hún gat ekki sparað þetta þá væri hún ekki lengur hæf í að fá aðstoð Umboðsmanns. Hvaða svar er þetta?? Af hverju fékk hún ekki að vita þetta fyrr, og af hverju á hún, sem nær ekki endum saman að hennar sögn, að vera hent út án þess að fá hjálp. Ef staðan er svo slæm að hún getur ekki náð endum saman af hverju er henni ekki hjálpað þá að gera það keift. Er ekki betra að hafa skuldara sem gleðst yfir því að geta verið áfram í sínu húsnæði og hafa möguleika á að greiða af lánunum. Eða er tilfellið að við erum orðin svo láglaunuð hér á landi að við náum ekki að ná endum saman þó við séum að vinna. 

Hvað kostar þetta ástand okkur? Hvað kostar það að heilsan hrynji hjá fólki sem er að standa í þessu, fjarveru frá vinnu, læknakostnaður, kvíðalyf, sálfræðiaðstoð, og margt fleira. fólk er hissa á því að það sé dýrt að lifa og ná endum saman þegar bara einn tími hjá sálfræðing kostar ca 8000 kr. eða misjafnt. Allavega fokdýrt og kvíðalyf eru ekki ódýr og læknaheimsókn er reyndar ekki svo dýr en þegar fólk á lítinn pening þá getur það oft á tíðum ekki einu sinni veitt sér það að sækja þessa hjálp. Þetta er hræðiegt hvaða afeiðingar þessi fjármálakreppa hefur á fólk. 

Ég spyr því hér í nafni allra þeirra sem skulda það mikiið að þeir eru að missa húsnæðin á uppboð í nafni þeirra allra sem skulda það mikið að þeir ná ekki endum saman. Hvað á svo að gera?  Hvers vegna er ekki  hver og einn tekinn og málin skoðuð ofaní kjöl og svo greitt úr því sem hægt er að greiða úr eða klára þá málið með því selja fasteignina á uppboði ef ástæðan er bara of mikil áhættusækni eða eyðsla um efni fram eða eitthvað, bara tek sem dæmi, en gera leigusamning í leiðinni svo fólk geti átt öruggt húsnæði. Þannig náum við að gera fólki kleift að búa áfram á sama stað og það þarf enginn að vita að þú sért ekki eigandinn. Stoltið þarf ekki að brotna. 

Ég vona að eitthvað verði gert til að aðstoða fólk en ekki bara horfa yfir völlinn og segja það væri nú sniðugt að gera þetta og þetta. Við erum ekki svo mörg sem búum hér og það ætti ekki að taka langan tíma að taka mál hvers og eins upp. Semja við kröfuhafa og klára málið.  Dettur í hug atvik sem kom þegar við fórum 9 manna hópur að pylsusölu og pöntuðum man ekki hvað margar en held ég bara 9 pylsur eða hvort einhver vildi tvær þannig að þetta voru kannski 12 - 15 stk. Afgreiðslstúlkan var mjög snögg en þegar hún fékk svona stóra pöntun í einu þá varð henni svo mikið um og tíminn sem fór í að afgreiða okkur var ca 5 sinnum lengri en venjulega. Henni óx þetta svo í augum en ef við hefðum gengið til hennar eitt og eitt þá er ég ennþá fullviss að hún hefði verið 5 sinnum fljótari. en allri fengu sína pyslu og voru sáttir. 

Af hverju þessi saga? Jú við erum að glýma við fjárhagserfiðleika á öllum tímum en ekki gert svona mikið mál úr því. Ef við myndum frá deginum á morgun byrja að kalla inn það fólk sem á það erfiðast og svo koll af kolli þá tæki þetta max 2 til 3 ár ef það tæki svo langan tíma. Fólk hrópar upp yfir sig, það er allt of langur tími. Fólk hrópar upp yfir sig það verður að gera eitthvað núna, en eins og mér sýnist þetta vera þá eru liðin  5 ár frá hruni og samt er fullt af fólki sem enga aðstoð fær. væri löngu búið að afgreiða þetta allt ef það væri bara byrjað. 

Það dugir ekki bara að fresta uppboðum, það verður að klára þau mál svo fólk geti sofið á nóttunni, ekki bara bíða i hálft ár, til hvers? 

Er stjórnin að blekkja þjóðina og öfugt?

Hef àkveðið að gerast ESB sinni því hér ræður ríkjum auðmannsmafía sem ætlat að gera okkur að þrælum. Hver gefur LÍÚ makrílkvóta uppá fleiri milljarða og lækkar barnabætur. Hver gefur LíÚ afslátt af álögðum veiðigjöldum uppá fleiri milljarða og sveltir sjúkrahúsin? Hver nær að heilaþvo 52% þjóðarinnar með loforðum um endurgreiðslu af feik hækkun. (Seðlabankinn hækkaði stýrivexti útaf engu tilefni þegar hrunið varð til að hækka höfuðstól lána svo bankarnir næðu sér á strik) almenningur borgaði því flest fyrirtæki hafa óverðtryggð lán. Hver vill að almenningur taki lífeyrissparnaðinn sinn og greiði inná lánin svo bankinn fái örugglega sitt og eigendur skuldabréfanna, hrægammasjóðirnir, fá enn meira fyrir bréfin því greiðsluvilji almennings eykst við að fórna lífeyri fyrir að bjarga hrægömmunum svokölluðu. Og snjóhengjan eykst. Hversvegna eiga þessar stofnanir fleiri þúsund tómar íbúðir og leiguverð hækkar og hækkar svo eftirspurn eftir íbúðum eykst og íbúðarverð hækkar og vúpps þú skuldar ekki lengur eins stórt hlutfall lengur. Hmmm skuldar allt í einu 90% í stað 110% en borgar samt sama af lánum eða örlítið meira í hvert skipti. Hver treystir á að láta íbúð standa tóma nema sá sem veit að verð hækkar og þá verður selt og verð lækkar og veð fer yfir 100% á ný. Hver leikur sér að góðmennsku fólks og hendir til þeirra krónum og tekur milljónir í staðinn? Hver skattleggir banka fleiri ár í röð svo bankinn hækkar mismun á inn og útlánavöxtum og gjöld  til að ná skattinum af viðskiptavinum. Hvers vegna eykst fjöldi fátæks fólks? Hvers vegna hrósar Vigdís Hauks sér af því að fólk á suðurnesjum geti farið og leitað hjálpar hjá matargjafastöðum þegar þetta eru sjálfboðaliðastaðir. Hvers vegna er svona mikil fíkniefni í umferð og um leið fækkað í tollinum? Hversvegna eru þingmenn svona mikið erlendis í stað þess að vinna á þinginu? Hvers vegna eru þingmenn eins og þingmenn pírata þagnaðir? Hvað er það sem fær stjórnarandstöðuna til að þegja? Hvers vegna er gert gys af þeim sem skoða málin frá öðru sjónarhorni? Og síðast en ekki síst, hversvegna þykist þjóðin hafa það slæmt en allir eru að fara erlendis að versla og koma með drekkhlaðnar töskur tollfrítt til landsins? Er þetta millistéttin? Eða eru þessir sem hafa það svo slæmt kannski bara lítill hópur einhleyps fólks eða atvinnulausra og öryrkja? 

Stýrivextir eru allt of háir

Samkvæmt grein á mbl.is í dag kemur fram að greiningadeild Arionbanka spáir því  að stýrivextir muni haldast óbreyttir.

Fyrir það fyrsta. Hvers vegna erum við að birta greiningu banka sem er gjörsamlega óhæfur um að greina ástand fjármálamarkaðarins? Hér er um nákvæma eftirlíkingu af því sem fræðin segja og hver einasti maður gæti gert heima í stofu sem hefur eitthvað vit á hagfræðikenningum, þó hann væri ekki mjög kunnugur því sem er í raun að gerast í þjóðfélaginu. Mikil greining það og eins og fyrir hrun þá vitum við að bankinn birtir það sem honum þykir hagnast sér vel. Þetta er svona eins og að spyrja bílasala hvort það sé eitthvað vit í því að kaupa bíl núna. Ekki mætt þeim sala ennþá sem hefur sagt nei.  

Seðlabanki Íslands er í raun fyrirsjáanlegur, þeir sem þar stjórna eða þeir sem sitja í þeirri nefnd sem stýrir hvaða vexti skuli hafa, eru auðvitað að hugsa um hag þeirra fjármálastofnanna sem þurfa að fá inn fjármagn til að ávaxta. Ekkert að krónunni segja þeir en samt sem áður þurfum við að halda hér háu vaxtastigi til að laða að erlent fjármagn, til að krónan falli ekki enn meira. Til að við fáum inn erlendan gjaldeyri.

En hverjir borga brúsann og af hverju eru íslensk fyrirtæki ekki að flytja það mikið út að það dugi til að anna gjaldeyriseftirspurn? Gæti það verið vegna þess að við búum við hávaxtastefnu?

Jú, auðvitað er það íslenskur almenningur og íslensk fyrirtæki sem borga brúsann, borga háa vexti til þess að erlendir fjárfestar vilji fjárfesta hér. Íslensk fyrirtæki verða þá ekki samkeppnishæf við erlend fyrirtæki því þau sitja ekki við sama borð. Fjármagn verður svo dýrt að hagnaður verður of lítill til það borgi sig að fara í samkeppni við erlend fyrirtæki.  Launakostnaður er hlægilega lítill hér miða við t.d. iðnaðarrisann Svíþjóð en samt náum við ekki að framleiða neitt sem heitið getur. Aðeins yfirburðafyrirtæki á markaði með sérhannaða vöru sem sker úr fyrir afburðagæði og tæknikunnáttu, ná að hasla sér völl á alþjóðamarkaði. Og jú gleymi lyfjaframleiðslu en þau blómstra því launakostnaður er lítill og álagning mikil.

Mín tillaga, lækkið stýrivexti, niður í nánast núll, fjárhagsvandamál landsmanna mun nánast hverfa, áhrif verðtryggingar munu nánast hverfa, fyrirtæki munu spretta upp því ég vantreysti ekki mínum landsmönnum, hvað varðar samkeppnishæfi, ég veit að við „rústum þessu“ ef við bara fáum möguleika á að fá ódýrt fjármagn og möguleika á að vinna á sama grundvelli og aðrar þjóðir.

 

Ef skattur er lagður á fyrirtæki, lætur fyrirtækið ekki viðskiptavininn greiða kostnaðinn?

Að leggja skatta á bankanna eins og lagt er til að gert verði í niðurfellingarpakkanum frá ríkisstjórninni felur í sér háan skatt á bankastofnanir 4 ár í röð ef ég hef skilið þetta rétt. En hvað gera þá bankarnir? Þrotabúin gera ekki mikið því þau eru ekki í þeirri aðstöðu en þeir sem eru starfandi fá sömu hækkun svo það ætti ekki að vera verðsamráð þó bankarnir hækkuðu þjónustugjöld eða hvernig þeir fara að því að ná þessu aftur.  Þannig að við greiðum þetta allt saman til baka að mínu mati.

Það jákvæða við skuldaniðurfellinguna er að staða heimilanna skánar og gleiðsluvilji eykst. En hvað inniber það? Jú lánasafn það sem talað er um að hrægammasjóðirnir svokölluðu eigi, hlýtur í sjálfum sér að auka verðgildi sitt. Það hlýtur að vera meira virði að eiga skuldabréf sem verður greitt en skuldabréf sem fæst bara greitt að hluta. Þannig að við þurfum væntanlega að greiða út meiri gjaldeyri, snjóhengjan stækkar.

Niðurstaða

Allir taka þátt í því að lokum að greiða niður skuldir þeirra sem fá leiðréttingu, hrægammasjóðirnir stækka og snjóhengjan stækkar. Fullt af fólki lætur blekkjast til að fórna viðbótalífeyrissparnaðinum sínum til niðurgreiðslu lána og sitja með sárt enni í ellinni, eða minni tekjur allavega. 

 

Bankarnir og fjármálafyrirtækin græða alltaf á þessu að lokum og við töpum en samt má gleðjast yfir því að verið sé að reyna að bæta vandann eða leysa hann tímabundið sem gefur fólki andrúm. 

Hlakka til að sjá verðtrygginguna tekna úr sambandi

Verður gaman að sjá verðtrygginguna tekna úr sambandi og sérstaklega nú eftir þessa leiðréttingu ríkisstjórnarinnar. Mín spá er að verði hún ekki tekin úr sambandi fljótlega munu fjármálaöflin hafa áhrif á verðbólguna til að ná til baka því sem af þeim er tekið með skattlagningu. 

Verði verðtryggingin tekin úr sambandi verður þetta virkileg og varanleg bót. Hlakka til að sjá framhaldið og þó afleyðingar þessara aðgerða eigi eftir að koma í ljós þá er samt virðingarvert að eitthvað sé gert.